© Pexels
Om inzicht te krijgen in de werking, ondersteuning en toekomstwensen van lokale ouderenraden, rolt de Vlaamse Ouderenraad tweejaarlijks een barometerbevraging uit. Voor 2020 en 2021 focuste die zich onder andere op de betrokkenheid bij het beleid in coronatijden. Aan de bevraging namen zo’n 60% van de ouderenraden deel. In dit artikel duiken we in de resultaten rond beleidsbeïnvloeding.
Beïnvloeding van het beleid op verschillende manieren
57% van de ouderenraden gaf aan aan beleidsbeïnvloeding te hebben gedaan tijdens de pandemie. Meer dan 9 op 10 ouderenraden bracht advies uit. En zowel schriftelijke als mondelinge adviezen bleven sterk overeind.
Ook het inhoudelijk overleg met ambtenaren en/of gemeentediensten scoorde sterk met 71%. Om sterkere adviezen of activiteiten neer te zetten, werkte 45% samen met andere adviesraden. En bijna de helft van de ouderenraden (42%) ondernam nog tal van andere acties. Zo werden er persmomenten, debatten, petities of protestacties opgezet.
57% van de ouderenraden gaf aan aan beleidsbeïnvloeding te hebben gedaan tijdens de pandemie.
Schriftelijke adviezen onder de loep
80% van de ouderenraden die aan beleidsbeïnvloeding deden, maakte in 2021 minstens één schriftelijk advies. Het gros van de ouderenraden (67%) maakte één tot vier schriftelijke adviezen. 13% maakte vijf of meer adviezen.
We zien een positieve evolutie in de groep die één tot vier adviezen uitbracht, die groeide met maar liefst 14% ten opzichte van onze bevraging in 2019. Tegelijkertijd zien we dat het aandeel van de groep die vijf of meer adviezen uitbracht een duik naar beneden maakt. Omwille van de coronaperiode focuste de adviesverlening zich wellicht op die thematiek en minder op een veelheid aan andere beleidskwesties.
Wie nam het initiatief?
Bijna de helft van de adviezen werd geschreven op eigen initiatief van de lokale ouderenraad (48%). Dat is een lichte daling ten opzichte van de voorgaande jaren. Adviezen op vraag kenden dan weer een stijging ten opzichte van de voorbije jaren.
Mogelijk is dit gerelateerd aan coronaspecifieke vragen, bijvoorbeeld rond de inrichting van het vaccinatiecentrum en het vervoer van minder mobiele mensen, alsook vragen rond de verdeling van het noodfonds. Bovendien leefden er ook veel maatschappelijke vragen rond eenzaamheid bij ouderen en digitale inclusie van ouderen, waardoor gemeenten extra aandacht aan die thema’s wensten te besteden.
Belang van de gouden driehoek
De cijfers tonen een hoge regelmaat aan van overleg tussen ouderenraden en hun burgemeester of schepen. 60% gaf aan dat de burgemeester of schepen elke vergadering van de ouderenraad aanwezig is. 18% gaf aan dat de schepen of burgemeester regelmatig langskomt, bij 17% af en toe. Slechts 5% had nooit een overleg met zijn burgemeester of schepen.
Die cijfers wijzen op een hoge mate van aanwezigheid van het gemeentebestuur, en onderstrepen het belang van een goede samenwerking tussen de ‘gouden’ driehoek: de ambtenaar, de schepen voor ouderenbeleid en de ouderenraad.
60% gaf aan dat de burgemeester of schepen elke vergadering van de ouderenraad aanwezig is.
Reactie op adviezen
Leidde deze hoge betrokkenheid van het bestuur dan automatisch tot een inhoudelijk gemotiveerd antwoord op adviezen van ouderenraden? Toch niet. 15% gaf nog steeds aan nooit antwoord te ontvangen op adviezen. 46% van de ouderenraden kreeg altijd een terugkoppeling van het lokaal bestuur. 39% soms.
Werd er dan effectief rekening gehouden met de uitgebrachte adviezen? 7 op 10 ouderenraden stelde vast dat er soms rekening mee gehouden wordt. 1 op 4 had het gevoel dat er altijd rekening mee gehouden wordt. 5% gaf aan dat dit nooit het geval was.
Tot slot had 1 op 3 ouderenraden het gevoel nooit spontaan betrokken te worden in het kader van beleidsbeslissingen. 6 op 10 ouderenraden merkte dat het lokaal bestuur hen soms spontaan betrok. Slechts 6% gaf aan altijd spontaan betrokken te worden.
46% van de ouderenraden kreeg altijd een terugkoppeling van het lokaal bestuur.
Meer resultaten?
Nog meer resultaten? Die vind je hier.
