De IPitup-beweegbank wil jong en oud in beweging krijgen

Sport & bewegen
Beweegbank IPitup senior

IPitup vzw is een start-up die ondertussen vier jaar bestaat. Met behulp van de beweegbank wil de vzw iedereen laten bewegen. Ook al is dat een uitdaging. “Want een niet-beweger in beweging krijgen, is het aller moeilijkste dat er is”, vertelt activator Jan Cornelissen.

Waarom is de beweegbank in het leven geroepen?

Jan Cornelissen: “De IPitup-beweegbank werd vier jaar geleden ontworpen door Miel Vanhaverbeke en Maarten Thysen. De stad Leuven lanceerde de projectoproep ‘Leuven, een vitale stad’, waarmee de stad burgers meer in beweging willen krijgen. De IPitup-beweegbank was één van de winnende projecten, en daardoor kregen Miel en Maarten middelen om de bank in de stad te verspreiden.”

“Het doel van de bank? Jong en oud in beweging krijgen. De bank is toegankelijk voor iedereen: mensen met een fysieke of een verstandelijke beperking, blinden en slechtzienden, mensen in een rolstoel. Maar ook topsporters bijvoorbeeld. In totaal hebben we vier modellen: een beweegbank small, een beweegbank medium, een beweegbank large en een beweegbank Senior. Met behulp van die banken willen we van elke stad of gemeente een beweegvriendelijke omgeving maken.”

Het doel van de bank? Jong en oud in beweging krijgen.

Hoe werkt zo’n beweegbank?

Cornelissen: “Op de bank kan je verschillende soorten sportoefeningen doen. Je kan je conditie trainen, maar ook inzetten op kracht- en stabilisatieoefeningen. Die drie soorten oefeningen helpen je om een sterker en beter uitgebalanceerd lichaam te krijgen. De banken bevinden zich vaak in de buurt van een fiets- of wandelroute. Zo kan je een wandeling combineren met enkele oefeningen op de beweegbank. Bij de banken vind je ook altijd een QR-code. Wanneer je die scant, kom je terecht in de IPitup-beweegapp. De app toont dan welke oefeningen je kan doen, op basis van je persoonlijke noden en behoeften. Want je kan je profiel personaliseren en dus een aanbod krijgen dat afgestemd is op jouw kunnen. Ben je een fervent sporter? Dan krijg je moeilijke oefeningen voorgeschoteld. Ben je een beginner? Dan zullen de oefeningen laagdrempelig zijn.”

“Voor wie geen smartphone heeft, staan er op elke beweegbank verschillende infopanelen. Die panelen tonen enkele laagdrempelige oefeningen. De oefeningen op de panelen hebben ook als doel niet-bewegers aanmoedigen om de beweegbank uit te testen. Als ze een makkelijke oefening zien, denken ze al snel ‘dat kan ik ook’. Naast een app en een infopaneel, hebben we ook YouTube-kanaal, waarop je tal van video’s met oefeningen van alle niveaus terugvindt. Daarnaast leiden we ook trainers en ambassadeurs op. Zij geven lokale beweegsessies op de banken en begeleiden je dus persoonlijk.”

Waar vind je die banken?

Cornelissen: “Stad Leuven heeft ondertussen bijna twintig beweegbanken. Die banken zijn telkens op een aantal kilometer van elkaar verspreid. Dat motiveert Leuvenaars om van bank naar bank te wandelen, lopen of fietsen en zo beweegroutes te combineren met sportoefeningen op de beweegbank. Maar ook andere steden en gemeenten hebben ondertussen al één of meerdere banken. In totaal zijn er al meer dan 200 banken in binnen- en buitenland. Want ook in onder andere Frankrijk en Zwitserland zijn we aan bekendheid aan het winnen.”

“Iedereen kan een beweegbank bestellen. Steden en gemeentes, maar ook woonzorgcentra, scholen of bedrijven. Wie een bank bij ons aankoopt, krijgt ook gratis opleidingen – door ons georganiseerd - over de bank. Het is de bedoeling dat de dienst die de bank bij ons heeft aangevraagd, een trainer aanstelt. Wij leiden die trainer op, opdat die workshops en bootcamps kan organiseren met de bank. Zo zijn er bijvoorbeeld kinesisten en ergotherapeuten die de beweegbank gebruiken tijdens oefeningen met bewoners van het woonzorgcentrum. Ook personal coaches en LO-leerkrachten worden soms als trainer aangesteld. Net zoals BOV-coaches (een Bewegen Op Verwijzing-coach helpt mensen die onvoldoende bewegen op weg naar een actiever en gezonder leven).”

“De bank is te koop, maar sommige organisaties kopen een bank aan en lenen ze nadien uit aan steden en gemeenten die de bank eens willen uittesten. Sport Vlaanderen heeft bijvoorbeeld een uitleendienst op poten gezet. Maar veel steden en gemeenten die de bank eerst uittesten, kopen nadien een eigen exemplaar aan.”

Er zijn kinesisten en ergotherapeuten die de beweegbank gebruiken tijdens oefeningen met bewoners van het woonzorgcentrum.

Is het moeilijk om iemand te motiveren om de beweegbank te blijven gebruiken?

Cornelissen: “Over het algemeen blijven veel mensen de beweegbanken gebruiken, nadat ze hem een keer uitgeprobeerd hebben met een IPitup-trainer. Na vijf lessen met een trainer, kennen deelnemers de bank en blijven ze op eigen initiatief samenkomen en sporten. Dankzij die workshops en bootcamps die georganiseerd worden door lokale trainers, blijft de bank dus lokaal verder leven.”

“Ongetwijfeld is er ook een groep van mensen die de bank maar één keer uittest. Een toevallige voorbijganger die passeert, maar nadien nooit meer terugkeert. Maar ook met die groep toevallige voorbijgangers zijn we blij, want op dat moment hebben die mensen dankzij de bank toch ook bewogen.”

Heb je er zicht op wie vandaag vooral van de bank gebruikmaakt?

Cornelissen: “Onze beweegapp bestaat al vier jaar en verzamelt dus ook data. In totaal hebben we 2500 gebruikers op de app, die zijn verspreid over alle leeftijdsgroepen. Ongeveer 23% van de gebruikers is 50-plus. Tegenover 25% gebruikers tussen de 41 en 50 jaar, 25% gebruikers tussen de 31 en 40 jaar, 23% gebruikers tussen de 21 en 30 jaar en slechts 5% gebruikers jonger dan 20. Maar deze gegevens zijn niet sluitend, aangezien we op die manier enkel data verzamelen over mensen die de app gebruiken. En daarbovenop is onze app ook niet zo bekend bij onze gebruikers, want de tool is nog vrij basic. Maar we werken momenteel aan een nieuwe, betere applicatie waarover we binnenkort uitgebreid zullen communiceren. We hopen dat onze nieuwe app vaak gedownload zal worden en we zo nog meer data zullen kunnen verzamelen.”

De beweegbank Senior is echt voor én door ouderen gemaakt.

Sinds kort hebben jullie een beweegbank Senior. Wat is het doel van die bank?

Cornelissen: “Samen met CrossCare – een project dat innovaties in de zorg stimuleert, ondersteunt en versnelt – hebben we onderzocht hoe ouderen tegenover de IPitup-beweegbank stonden. In totaal werden er 230 ouderen bevraagd, waarvan er 84 deelnemers tussen 65 en de 79 jaar waren en 58 deelnemers waren 80-plus. Er zijn zowel thuiswonenden bevraagd, als bewoners van een woonzorgcentrum. Uit het onderzoek bleek dat 92% van de deelnemers de beweegbank geschikt achtte voor ouderen.”

“Maar bij ons eerste IPitup-model, merkten we dat ouderen soms moeilijkheden ondervonden wanneer ze de bank wilden gebruiken. Daarom hebben we een bank ontwikkeld met onder andere extra handgrepen, zodat ouderen niet zouden vallen wanneer ze een oefening uitoefenen. We hebben ook steuntjes toegevoegd aan de bank, opdat ouderen makkelijk kunnen rechtstaan en gaan zitten. De beweegbank Senior is echt voor én door ouderen gemaakt. Het zijn de ouderen die ons feedback hebben gegeven en dus mee voor het nieuwe model hebben gezorgd.”

Bekijk hieronder een video over de beweegbank Senior.

Benieuwd of er bij jou in de buurt een IPitup-beweegbank is? Op deze kaart zie je waar er banken staan. | Meer zien? Deze video toont je het beweeglint in Leuven. | Gewoon meer lezen over de beweegbank? Ook dat kan!

De Vlaamse Ouderenraad ging ook in gesprek met de gemeente Westerlo. De gemeente kocht een beweegbank Senior en een mobiele beweegbank.