Thuis in de Toekomst: een woontest die je laat nadenken over je woonwensen

Wonen
Thuis in de toekomst

Hoe zie jij jezelf wonen in de toekomst? Wil je een vrijstaand huis in het groen of zijn alternatieven ook aantrekkelijk? Met Thuis in de Toekomst lanceerde de Vlaamse overheid een woontest die steden en gemeenten de kans geeft om hun inwoners te laten stilstaan en inspireren bij hun woonwensen. De Vlaamse Ouderenraad was nieuwsgierig naar de betrokkenheid van ouderen bij die dialoog en trok naar het Agentschap Wonen-Vlaanderen voor antwoorden. Hilde Luyts, coördinator van Thuis In de Toekomst, en collega Jimmy Eeckhout, die de gemeenten ondersteunt, stonden ons met veel plezier te woord.   

Lancering meteen een succes  

Op 4 februari 2020 werd de woontest gelanceerd. Steden en gemeenten konden vanaf dan hun inwoners uitnodigen om de test in te vullen. “Het was een ongelooflijk succes”, vertelt Hilde Luyts. “Van de 300 Vlaamse uitgenodigde gemeenten namen er 225 gemeenten deel. Dat toont aan dat lokale besturen met het thema bezig zijn. Ze zijn op zoek naar manieren om verandering in gang te zetten via participatieve processen en willen zo een groter draagvlak creëren bij inwoners. Deze tool is daarvoor een goed middel.”  

"Lokale besturen zijn duidelijk met het thema bezig".

Hilde Luyts, coördinator

De test kan ingevuld worden door een breed publiek. “Onze doelgroep zijn mensen tussen de 16 en 106 jaar, maar we hebben geen specifieke vragen opgesteld per leeftijdscategorie”, verduidelijkt Luyts. "Er zijn vragen over wonen in een rustige of levendige omgeving, wel of geen contact hebben met buren en mobiliteit."  

Aan de slag met de resultaten  

Over heel Vlaanderen namen ongeveer 39 000 mensen deel aan de woontest. “De lokale besturen ontvingen begin juli 2020 de resultaten van de inwoners op hun grondgebied”, zegt Jimmy Eeckhout. “Het is de bedoeling dat ze nu zelf een vervolgtraject uitwerken op basis van hun lokale situatie. Zowel de ondersteuners vanuit Vlaanderen als vanuit de samenwerkingsverbanden met de provincies willen hen daarin bijstaan.”  

“Lokale besturen kunnen de resultaten gebruiken bij de opmaak van een woonplan of visieplan", gaat Eeckhout verder. "Maar ook bij kleinere projecten zoals ontwikkelingen op wijkniveau of heraanleg van het openbaar domein, kunnen de resultaten nuttig zijn. Elke gemeente, klein of groot, heeft ontwikkelingen op wijkniveau. Daarbij komen elementen uit de test zoals nabijheid, kleinschaliger wonen en mobiliteit altijd samen. En dat zowel in landelijke als in stedelijke context."

Lokale ouderenraden als betrokken partij  

“De tests staan nog steeds online en organisaties, zoals ouderenraden, kunnen nog altijd mensen samenbrengen om de test in te vullen”, vertelt Luyts. “Ook staan er op de website gemeenten.thuisindetoekomst.be methodieken waarmee je het gesprek op gang kan brengen over hoe we nu wonen, hoe het beter kan en welke alternatieven er bestaan. De resultaten van het deelmoment binnen een lokale ouderenraad kunnen bijvoorbeeld de basis vormen om contact te leggen met het lokaal bestuur en in dialoog te gaan.”   

“De burger wordt mondiger en dat betekent dat lokale besturen veel vaker aan de mouw getrokken worden”, gaat Eeckhout verder. “Bij sommige gemeenten zit het vragen van advies aan de burgers ingebed in hun werking. Andere gemeenten hebben die reflex of mankracht niet. Advies vragen gebeurt vaak pas wanneer een deel van het proces al verlopen is. Toch is net dat proces heel belangrijk. Als een adviesraad erin slaagt om er een project uit te pikken dat het lokale bestuur realistisch vindt, is er meer kans op slagen. Laat bovendien aan het bestuur zien dat je als adviesraad ook een belangrijke en ondersteunende rol kan spelen: mensen bevragen, mobiliseren, enthousiasmeren of samen reflecteren. Dat maakt dat projecten meer in co-creatie tot stand komen en daar is elk bestuur voorstander van.”  

"De burger wordt mondiger en dat betekent dat lokale besturen veel vaker aan de mouw getrokken worden."

Jimmy Eeckhout, medewerker Thuis in De Toekomst

Toenemende gezinsverdunning 

“Er wordt veel geworsteld met kleinschaliger en compacter wonen”, besluit Eeckhout. “Het is een beweging die we ook zien in heel veel landelijke gemeenten, want ook daar is er een toenemende gezinsverdunning. Het bouwen van appartementen zet zich in landelijke gemeenten even goed door als in stedelijke gebieden. Mensen willen kleinschaliger gaan wonen, maar hebben daarbij ook een aantal verwachtingen."

"Hoe ‘kleinschalig wonen’ precies ingevuld moet worden, is interessant om te weten voor lokale besturen. Ouderenraden en -verenigingen kunnen een rol spelen door nu al voorstellen te doen. Ook al is het lokale bestuur nu nog niet klaar voor nieuwe ideeën, die ideeën kunnen later wel relevant zijn.”  


Meer informatie  

Wil je de test doen of delen? Surf naar www.thuisindetoekomst.be.  

Op de site gemeenten.thuisindetoekomst.be vind je bij ‘Doe mee’ methodieken terug voor lokale dialoog. Daarnaast is er op de website een beeldenbank terug te vinden met projectvoorbeelden uit Vlaanderen en vrij te gebruiken foto’s.