Als stad inzetten op e-inclusie, zodat alle inwoners betrokken worden bij het digitale verhaal? Het kan. Gent, Antwerpen en Kortrijk werkten twee jaar lang samen aan ‘Digitaal Inclusieve Wijk’. Een project waarbij alle drie de steden samen uitdachten wat er nodig is in een buurt om voor iedereen digitale kansen te creëren. Het resultaat leidde tot een toolbox vol methodieken, waar andere steden en gemeenten nu mee aan de slag kunnen.
Toen de Koning Boudewijnstichting twee jaar geleden een oproep deed om projecten te financieren die inzetten op het wegwerken van de digitale kloof, reageerden de steden Gent, Antwerpen en Kortrijk meteen enthousiast. Alle drie de steden hadden al een e-inclusiewerking lopen, en enkele keren per jaar kwamen ze elkaar tegen op studiedagen of uitwisselingsmomenten. “De handen in elkaar slaan om na te denken over initiatieven die op wijkniveau ingezet kunnen worden, leek ons meteen een fijn idee”, vertelt Karen Vos, projectleider e-inclusie in Gent.
Bundeling van methodieken
Het doel van de samenwerking? “Van elkaar leren en op wijkniveau bepaalde initiatieven uitproberen, en onze ervaringen en de goede praktijken met andere organisaties delen”, licht Vos toe. “Door de coronacrisis kreeg ons project meer aandacht dan verwacht. En de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en Mediawijs beslisten om mee op de kar te springen, waardoor we genoeg budget hadden om naast een online pagina ook een fysieke toolbox te ontwikkelen.
Hoewel zowel Gent, Antwerpen als Kortrijk al lange tijd een e-inclusiewerking hadden, bleek het niet evident om te definiëren wat een ‘Digitaal Inclusieve Wijk’ nu eigenlijk is. “Welke zaken zijn cruciaal om digitale kansen te creëren voor alle buurtbewoners, en welke zaken zijn eerder optioneel? Die knopen doorhakken, daar hebben we lang over gedaan”, lacht Vos.
Digitale oefenkansen
Voor het project ‘Digitaal Inclusieve Wijk’ probeerden alle drie de steden nieuwe initiatieven uit in twee wijken per stad. Ze evalueerden ook initiatieven die al lopende waren in de steden. Daarnaast leerden de drie steden ook van elkaar bij. “Antwerpen haakte bijvoorbeeld digitale ondersteuning aan een bestaande outreachende werking bij een organisatie”, legt Vos uit. “Mensen binnen die organisatie die digitaal niet helemaal mee zijn, worden persoonlijk aangesproken en doorverwezen naar plaatsen waar ze hulp kunnen vinden. Dat Antwerps project bevestigt dat outreachend werken succesvol is. Nu kunnen we partnerorganisaties en diensten dus warm aanbevelen om hier ook op in te zetten.”
Een van de nieuwe initiatieven die de stad Gent uitprobeerde, zijn drie workshops over digitale oefenkansen. Bij die workshops wordt er gekeken hoe kleine, digitale prikkels kunnen toegevoegd worden aan de bestaande werking. Zo willen we mensen op een laagdrempelige manier een positieve ervaring laten opdoen met de digitale wereld.
“We lanceerden het traject in twee organisaties: een lokaal dienstencentrum en een open huis voor kwetsbare jonge gezinnen”, knikt Vos. “Het is de bedoeling dat de organisaties zich bewust worden van de digitale kloof én van de rol die zij kunnen opnemen om de drempel naar de digitale wereld kleiner te maken voor hun doelgroep. Tijdens de workshops gaan we dan op zoek naar digitale prikkels die aan een bestaande groepsactiviteit kunnen toegevoegd worden. De organisatie probeert een drietal digitale prikkels enkele maanden uit. Daarna bekijken we met hen hoe ze blijvend kunnen inzetten op dat soort digitale oefenkansen en ontwikkelen we samen een langetermijnvisie.”
Het project ‘Digitaal Inclusieve Wijk’ kwam er met de steun van het ING-fonds voor een digitalere samenleving, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Je vindt de toolbox op www.digitaalinclusievewijk.be.
In een Digipunt kan je terecht met al jouw digitale vragen!Een van de initiatieven die in de toolbox aan bod komt, is het oprichten van Digipunten in de stad of gemeente. Stad Gent heeft er ondertussen meer dan dertig. Via vier snelle vragen hoorden we Jan Bekaert, teamleider Digipunten bij Ateljee vzw in Gent, uit over de werking van zo’n Digipunt. Wat is een Digipunt?Bekaert: “Het concept Digipunt is een initiatief van de Stad Gent. De gemeente voorziet dan ook in de nodige infrastructuur zoals pc’s, internetverbindingen en de goede werking ervan. Het achterliggende idee is iedereen op de digitale trein krijgen. Het woordje iedereen verwijst naar inclusie. Vandaar de term ‘e-inclusie’.” “In een Digipunt kan je gratis een computer met internet gebruiken. In een aantal Digipunten zijn er vrijwilligers aanwezig die zich inzetten om iedereen met digitale vragen bij te staan. Een zevental Digipunten worden bemand door medewerkers van Ateljee vzw, een organisatie die mensen tewerkstelt die moeilijk aan een job raken in het gewone arbeidscircuit. Bij die medewerkers is het bemannen van een Digipunt hun dagtaak en zij bieden permanentie tijdens de kantooruren. Daardoor onderscheiden die punten zich van de Digipunten die draaien op vrijwilligers, en waar er niet elke dag permanentie is. Zelf ben ik teamleider van de Digipunten die onder Ateljee vzw vallen en dus vast bemand zijn. Karen Vos is projectleider voor het overkoepelende project Digipunten.” Wie zijn de bezoekers van een Digipunt?Bekaert: “De Digipunten bestaan al 15 jaar, maar ze kenden een enorme evolutie. Het oorspronkelijke idee achter een Digipunt was internet en/of een computer voorzien voor mensen die de digitale trend dreigden te mislopen. Dat waren vaak mensen die zelf niet voldoende middelen hadden om een internetabonnement af te sluiten of een computer aan te kopen. Maar ondertussen komen er meer en meer mensen langs met hulpvragen. Bijvoorbeeld mensen die niet weten hoe ze de itsme-app moeten installeren. Daarom maakt Stad Gent nu een onderscheid tussen een surfpunt (een plaats waar mensen een computer en/ of internet kunnen gebruiken) en een Digipunt (een plaats waar mensen met hun eigen toestel kunnen langskomen voor begeleiding of voor een antwoord op een specifieke hulpvraag). Het publiek dat een Digipunt bezoekt én de reden waarom mensen een Digipunt bezoeken, zijn dus allebei sterk veranderd.” Vindt iedereen de weg naar een Digipunt in de buurt?Bekaert: “Eén van de grote voordelen van een Digipunt is de laagdrempeligheid ervan. De punten zijn echt voor iedereen toegankelijk. Omdat ze gelegen zijn in kringwinkels zoals Ateljee vzw, in bibliotheken, bij Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW’s), armoedeverenigingen en lokale dienstencentra, vinden veel mensen de weg ernaartoe. Dat zijn tenslotte plaatsen waar veel mensen al komen. In 2019, voor de coronapandemie, kenden de Digipunten in kringwinkels zo’n 800 bezoekers per jaar. Het Digipunt in Bibliotheek De Krook had zelfs rond de 5 000 bezoekers per jaar. Maar ook tijdens de coronacrisis komt er nog volk over de vloer. Veel mensen vragen bijvoorbeeld hulp bij het downloaden van hun coronacertificaat. Maar dat neemt niet weg dat de naamsbekendheid van de Digipunten nog beter kan. Stad Gent is van plan om twee campagnes op te richten. Eentje om extra vrijwilligers aan te werven en eentje om de Digipunten in de kijker te zetten. Het logo kan mensen helpen om Digipunten te herkennen.” Komen er ook ouderen langs met vragen?Bekaert: “Een groot deel van de Digipuntbezoekers zijn inderdaad ouderen. Het gebeurt steeds vaker dat een oudere de smartphone van zijn kleinkind heeft gekregen, maar niet weet hoe hij het toestel kan gebruiken. Ook veel van de vrijwilligers in de Digipunten die niet door Ateljee beheerd worden, zijn 60-plussers. Gepensioneerden zijn overdag beschikbaar én gemotiveerd om anderen op weg te helpen. De begeleiders in de Digipunten krijgen geregeld opleidingen, zodat ze zelf mee zijn met alle evoluties. Hoe je je itsme-account moet installeren, hoe Mijn Burgerprofiel werkt of hoe je snel je coronacertificaat terugvindt, bijvoorbeeld. Zolang je over digitale basisvaardigheden beschikt, kan je je aanmelden als vrijwilliger. De rest leer je gaandeweg!” Mensen die kortgeschoold, langdurig werkloos zijn en te kampen hebben met een psychosociale problematiek vinden moeilijk een job. Zij kunnen terecht bij Ateljee vzw en aan de slag gaan in een van de projecten zoals De Kringwinkels, de sociale restaurants of het fietsproject trans-fair. Dankzij die tewerkstelling, de begeleiding en opleidingen vinden sommigen de weg naar de reguliere arbeidsmarkt. In het Digipuntenproject kunnen mensen werkervaring opdoen als Digipuntbeheerder, en is het de bedoeling dat ze binnen een periode van vijf jaar een andere job vinden. Meer informatie vind je op www.ateljeevzw.be
|
