Lokale uitdagingen ontrafeld - ouderenraden in stroomversnelling

Werking ouderenraden
Lokale uitdagingen ontrafeld

Hoe kunnen ouderenraden omgaan met een aantal recente beleidskeuzes die impact hebben op het lokaal ouderenbeleid? Deze vraag stond centraal op de studiedag ‘Lokale uitdagingen ontrafeld. Ouderenraden in stroomversnelling’. Een honderdtal geïnteresseerden kwamen naar Brussel om zich te informeren. De lezingen, workshops en voorbeelden vanuit andere lokale ouderenraden werkten enorm inspirerend.

“Je stem laten horen is een belangrijke vorm van actief ouder worden.” Zo opende voorzitter Jul Geeroms de dag. Vervolgens benadrukte Prof. Dr. Liesbeth De Donder enkele concrete bevindingen vanuit onderzoek. Cijfers over de vergrijzing stippen aan dat een lokaal ouderenbeleid belangrijk is. Inclusief beleid als het kan, maar doelgroepspecifiek werken is soms nodig om ouderen te betrekken. De ambitie om met Vlaamse Ouderenraad · Lokaal de lokale ouderenraden nog meer zichtbaar te maken, te inspireren en te motiveren werd in de kijker gezet door directeur Nils Vandenweghe en stafmedewerker Nadia Denayer.

Na de inhoudelijke start verspreidden de deelnemers zich over verschillende workshops.

Basisbereikbaarheid

Al gehoord van de begrippen basisbereikbaarheid, kernnet en aanvullend net of vervoer op maat? In deze workshop werden we wegwijs gemaakt doorheen de meest voorkomende begrippen. In 2019 wordt het nieuwe decreet over basisbereikbaarheid goedgekeurd. Momenteel lopen er al proefprojecten, onder andere in vervoerregio Aalst. Het proces daarvan werd uit de doeken gedaan door de stedelijke mobiliteitsdeskundige van Dendermonde.

Informatie, overleg en samenwerking zijn nodig om de participatie van de gebruiker te kunnen realiseren.

Kritische noot is de inspraak van de gebruikers, waaronder ouderen. Zet daarom als ouderenraad in op overleg en samenwerking met je stads- of gemeentebestuur om de participatie van ouderen te kunnen realiseren. Je ouderenraad kan hieraan ook aandacht besteden in zijn memorandum naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen 2018.

Geïntegreerd breed onthaal

Het geïntegreerd breed onthaal wil ervoor zorgen dat op lokaal niveau het OCMW, het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen nauwer samenwerken bij welzijnsvragen. Zo krijgen mensen de sociale voordelen die ze nodig hebben.

Veel mensen weten niet naar welke hulp of sociale voordelen ze kunnen vragen. Ze kennen ze gewoon niet.

Voorlopig zijn er 11 proefprojecten, maar in de toekomst wordt dit in alle Vlaamse gemeenten uitgerold. Als lokale ouderenraad kan je ervoor zorgen dat ouderen hierbij hoog op de agenda staan. Welke rechten missen zij nog vaak? Reik ook oplossingen aan om de meest kwetsbare ouderen te bereiken.

Dementievriendelijke gemeenten

Dementie is nu meer dan ooit een uitdaging. Niet alleen voor de zorgsector, maar voor de hele samenleving. Bij elke persoon met dementie zijn gemiddeld minstens drie andere personen betrokken. Zij bieden ondersteuning.

Een dementievriendelijke gemeente zet in op de levenskwaliteit van mensen met dementie. Het blijven participeren aan de samenleving staat voorop. Want onder andere een goede woonomgeving waarin er voldoende zorg en ondersteuning beschikbaar is, verhoogt het welbevinden bij personen met dementie en hun naasten. Inspirerende voorbeelden om je gemeente dementievriendelijk te maken vind je onder andere bij de gemeente Londerzeel. Zij hebben tal van acties ondernomen.

Als lokale ouderenraad kan je mee het taboe rond dementie helpen doorbreken en de buurt betrekken bij de ondersteuning van inwoners met dementie. Je kan hun noden mee in kaart brengen, informeren en sensibiliseren. Tegelijk kan je samen met andere lokale partners initiatieven of projecten uitwerken die ook aansluiten bij andere uitdagingen zoals de aanpak van eenzaamheid.

Mensen met dementie zijn de echte experts, we kunnen veel van hen leren.

Mantelzorg

1 op de 4 volwassenen ondersteunt een persoon met een zorgnood, maar een grote groep daarvan ziet zichzelf niet als mantelzorger. Heel wat mantelzorgers geven aan zich overbelast te voelen maar toch zouden ze het opnieuw doen, vinden ze dat hun tijd zinvol besteed is en zijn ze van mening dat het zin geeft aan hun leven.

In het lokaal dienstencentrum in Beerse werden ter ondersteuning van de mantelzorgers mantelzorgcafés en het 10 wekencoachingprogramma ‘Mantelkracht’ ingevoerd. In deze workshop getuigde een mantelzorgster over het programma en vele andere vormingen die ze volgde. Die ondersteuningsvormen gaven een enorme impuls aan haar draagkracht.

Betrek mantelzorgers als volwaardige partners.

Op verschillende manieren kunnen ouderenraden bijdragen om niet alleen de mensen met een zorgnood, maar zeker ook hun mantelzorgers in je gemeente te ondersteunen. Je kan bijvoorbeeld meewerken aan een buurtanalyse om de belasting van de mantelzorgers in kaart te brengen en te bekijken op welk vlak versterking nodig is. Nadien kan de ouderenraad advies verlenen aan het lokaal bestuur, maar ook samen met andere partners projecten opzetten of ondersteunen.

Toegankelijkheid

Zorgen voor een toegankelijke stad of gemeente kan je niet alleen. Expertisecentrum Toegankelijkheid, Inter, geeft via een memorandum een leidraad voor samenwerken aan een toegankelijke gemeente.  

Een mooi praktijkvoorbeeld vinden we in Aalst. Hoe geven ze als leeftijdsvriendelijke stad de interactie met oudere burgers vorm? Onder andere de leeftijdsvriendelijke toets bleek hier een ondersteunend instrument. Als lokale ouderenraad kan je de toegankelijkheid van de gemeente onderzoeken en de knelpunten in kaart brengen, zoals de ouderenraad van Nazareth deed. Zij vertelden tijdens de studiedag over hun ervaringen met knelpuntenwandelingen en over hun bevraging bij oudere bewoners.

De ouderenraad is een van de puzzelstukken tot een integraal toegankelijkheidsbeleid.

Buurten versterken

Voor ouderen is de buurt een belangrijke plek. Bovendien heeft iedereen er baat bij om in een sterke buurt te wonen. Toch zijn er heel wat uitdagingen die maken dat het niet evident is om die te creëren. Zo moet je zicht hebben op de noden en kansen in je buurt en moet er een divers aanbod zijn waar mensen vrijblijvend een rol in kunnen spelen.

Als lokale ouderenraad kan je het lokaal bestuur stimuleren om sterke buurten waar te maken. Zij moeten de rol van facilitator opnemen en buurten ondersteunen in hun initiatieven. De Buurtgezellen van Bocholt is daar een mooi voorbeeld van.

Iedereen heeft er baat bij om in een sterke buurt te wonen, maar zeker voor ouderen is dit van groot belang.

De workshops gaven ons heel wat input. Om alles op een rijtje te zetten, volgde een slotmoment waarin een panel van actieve vrijwilligers van de Vlaamse Ouderenraad de belangrijkste informatie en tips analyseerden. De deelnemers keerden na deze geslaagde studiedag huiswaarts met heel wat concrete aanknopingspunten om hun lokaal ouderenbeleid te versterken en hun engagement in de lokale ouderenraad te verdiepen.

De presentaties van de sprekers van de verschillende workshops vind je onderaan dit artikel.

Nadia Denayer

Stafmedewerker Vlaamse Ouderenraad • Lokaal

Plaats een reactie

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.