Het is dinsdag 7 februari. Een zaaltje in het stadhuis van de stad Halle vult zich met
een twintigtal leden van seniorenraden en ambtenaren van RPO Pajottenland. Allemaal zijn ze benieuwd naar de vorming ‘Ouderen verkiezen inspraak in 2024’ van Vlaamse Ouderenraad · Lokaal. Een vorming die lokale ouderenraden acties en initiatieven wil aanreiken, die ze kunnen ondernemen in aanloop naar de lokale verkiezingen van 2024. Een van onze trainers, Lieve Hamels, nam de aanwezigen mee doorheen het onderwerp. Wij geven je een inkijk.
Het belang van stemrecht
Op 14 juli 2021 schafte het Vlaams Parlement de opkomstplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen af. Wat dat inhoudt? Niemand is nog verplicht om te gaan stemmen. “Maar het is niet omdat er geen opkomstplicht meer is, dat er ook geen stemrecht meer is”, vertelt Hamels. “Iedereen die wil, kan nog steeds zijn stem uitbrengen. Het is dan ook belangrijk dat lokale ouderenraden de ouderen in hun stad of gemeente motiveren om te gaan stemmen. Gemiddeld 27% van de bevolking is 65-plus, en het is belangrijk dat ook die groep z’n stem kan laten horen.”
Het is niet omdat er geen opkomstplicht meer is, dat er ook geen stemrecht meer is.
Niet alleen de opkomstplicht is afgeschaft. Er zijn ook enkele nieuwe regels doorgevoerd. Zo werden de regels rond volmacht veranderd. Volmachten ronselen van mensen die niet in staat zijn om te gaan stemmen, zal bijvoorbeeld niet lukken. “Maar geen zorgen”, stelt Hamels de aanwezigen gerust. “Wie door ziekte niet kan gaan stemmen, zal nog steeds iemand anders een volmacht kunnen geven. Ook wie minder mobiel is en zich niet kan verplaatsen, kan een volmacht aanvragen. Op voorwaarde dat je een attest – zoals een doktersbriefje – kan voorleggen.”
Sensibiliseren van ouderen
Nu het belang van het stemrecht en de veranderde regels zijn toegelicht, legt Hamels de aanwezigen uit hoe lokale ouderenraden en ambtenaren hun inwoners kunnen sensibiliseren om te gaan stemmen. “Je kan bijvoorbeeld vervoer regelen van en naar de stemhokjes. En mensen die niet goed weten hoe ze digitaal moeten stemmen, op voorhand al eens laten oefenen. Of stemhokjes plaatsen in woonzorgcentra, zodat ook bewoners van zorginstellingen makkelijk kunnen stemmen.” Daarnaast is het ook belangrijk dat burgers geïnformeerd worden over de partijen en hun standpunten.
Ook de aanwezigen denken mee na over mogelijke sensibiliseringsacties. “Kennen jullie regionale omroepen, zoals Ring TV in Halle en Vilvoorde? Veel ouderen kijken regionale televisie. De lokale ouderenraad kan aan een regionale omroep vragen om een oproep te verspreiden, die ouderen aanspoort om te gaan stemmen”, oppert Luc van seniorenraad Galmaarden.
Een sterk lokaal memorandum
Maar in aanloop naar de verkiezingen, moeten lokale ouderenraden en besturen niet alleen ouderen sensibiliseren. De ouderenraad kan de verkiezingen ook gebruiken om de knelpunten die ouderen ondervinden in de stad of gemeente, op te lijsten in een memorandum. Dat memorandum wordt dan bezorgd aan de lokale partijen, in de hoop dat de suggesties van de ouderenraad worden opgenomen in hun partijprogramma. “Betrek tijdens het opmaken van het memorandum zoveel mogelijk mensen”, weet Hamels. “Zoals verenigingen, professionals, individuele ouderen en andere adviesraden.”
De informatie die Hamels de aanwezigen geeft, komt op het ideale moment. Want veel aanwezigen zijn al druk aan het brainstormen over hun memorandumtraject. Zo ook de seniorenraad van Dilbeek:“Dit jaar zal het de derde keer zijn dat we een memorandum opmaken. We vinden het ook deze keer belangrijk dat we met een sterk dossier naar buiten komen. We zijn van plan om een behoefteonderzoek te doen, zodat we de noden van de 10 000 ouderen die in Dilbeek wonen, in kaart kunnen brengen".
“Wanneer wij een memorandum opmaken, werken we altijd met een werkgroep”, klinkt het bij Maurice van seniorenraad Gooik. “Dat groepje bestaat uit zo’n 4 à 5 leden van de seniorenraad en waakt erover dat alle belangrijke punten in het memorandum worden opgenomen. Uiteraard geven zowel de leden van de seniorenraad als de burgers wel input. Uiteindelijk schrijft één lid van de werkgroep het memorandum dan ook effectief uit.”
De ouderenraad kan de verkiezingen ook gebruiken om de knelpunten die ouderen ondervinden in de stad of gemeente, op te lijsten in een memorandum.
Breng je memorandum aan de man
Het schrijven van een memorandum is één ding, maar het bekendmaken van het memorandum doet er ook toe. “Maak je memorandum bekend bij lokale politici. Bijvoorbeeld door hen persoonlijk aan te spreken, of door een evenement te organiseren waarop je de belangrijkste standpunten toelicht”, vertelt Hamels.
Dat brengt meteen bij veel aanwezigen ideeën naar boven. “Wij stellen ons memorandum altijd voor op de gemeenteraad. En zijn er gemeenteraadsleden niet aanwezig? Dan gaan we ons memorandum persoonlijk aan hen overhandigen”, vertelt Christine, gemeenteraadslid in Gooik.
En de seniorenraad van Dilbeek maakt het memorandum op een nog andere manier bekend: “Wij nemen de belangrijkste punten uit ons memorandum op in onze nieuwsbrief. Die heeft een breed bereik.
Hoofd vol ideeën
De vorming is een interessant uitwisselingsmoment tussen ouderenraden die al heel wat ervaring hebben, en ouderenraden die voor de eerste keer nadenken over het opstellen van een memorandum. Zo keert bijvoorbeeld Patrick van de seniorenraad Pepingen naar huis met een hoofd vol nieuwe ideeën. “Onze seniorenraad heeft nog nooit een memorandum gemaakt. Maar ik wil dit jaar écht een memorandumtraject kunnen opstarten. Dankzij deze vorming heb ik veel argumenten verzameld, waarom een memorandum van belang is. Ik hoop dan ook dat ik de leden van onze lokale ouderenraad mee op de kar te krijg.”
Ook Christian van seniorenraad Beersel keert huiswaarts met tal van ideeën. “In onze gemeente werd er nog nooit een memorandum opgemaakt. Maar ik sta positief tegenover nieuwe zaken. De dingen die ik hier heb gehoord, laten ons niet alleen nadenken over een memorandumtraject. De input uit de vorming kan ook de werking van onze seniorenraad verbeteren. Het was in elk geval een leerrijke namiddag!”
Vraag je vorming aan
Wil je als RPO, ISO of regionale afdeling van een ouderenvereniging een vorming aanvragen? Of heb je vragen over de vorming? Neem dan contact op met Nadia Denayer via 0470 74 23 12 of mail naar lokaal@vlaamse-ouderenraad.be.
Meer informatie over de vorming zelf? Je vindt alle info hier.
Zelf een memorandum schrijven?
Hier vind je meer informatie over de stappen die je als ouderenraad kan zetten om tot een sterk memorandum te komen.
