Maak dementie zichtbaar en bespreekbaar in je gemeente

Zorg & Gezondheid
 inspiratie voor een dementievriendelijke gemeente

In een dementievriendelijke gemeente krijgen mensen met dementie de kans om eigen keuzes te maken en deel te blijven nemen aan de samenleving. En dat creëert dan weer kansen om het taboe rond dementie te doorbreken.

Taboe doorbreken

De samenleving kijkt vaak met een stereotiepe blik naar mensen met dementie. Vandaar dat het zo belangrijk is om inwoners te sensibiliseren. Zorg voor genuanceerde en realistische beelden over dementie, en maak dementie zichtbaar en bespreekbaar. Ook respectvol communiceren over en met mensen met dementie maakt daar deel van uit.

Genuanceerde beeldvorming

Voor de campagne ‘Vergeet dementie. Onthou mens.’ lanceerde het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen in 2019 een animatiefilmpje dat je in 90 seconden het doel van de campagne uitlegt. Namelijk: een genuanceerde beeldvorming van dementie. De campagne toont dat achter elke persoon met dementie een mens schuilgaat, met emoties en gevoelens. Met beperkingen, maar ook met mogelijkheden. Benieuwd? Bekijk dan het filmpje

Inwoners informeren

Toegang tot de juist informatie kan helpen om het taboe over dementie te doorbreken. Als gemeente kan je informatie aanbieden op verschillende manieren: via een brochure, maar bijvoorbeeld ook via een plek waar mensen kunnen binnenwandelen voor informatie, zoals een inloophuis voor dementie.

Om inwoners van voldoende informatie te voorzien, is het belangrijk om een goed contact uit te bouwen met het regionaal expertisecentrum dementie van je regio. Een overzicht van alle regionale expertisecentra dementie vind je hier.

Wil je je inwoners een interessante brochure kunnen aanbieden? De brochure ‘Dementie: als je ermee te maken krijgt.’ is dan een aanrader. Je kan die brochure zelfs personaliseren, door bijvoorbeeld de contactgegevens van je eigen gemeente eraan toe te voegen.

Ook ontmoeting kan taboedoorbrekend werken. Een voorbeeld van ontmoeting is het spel ‘levenswandeling’. Het spel zorgt ervoor dat mensen met en zonder dementie samen herinneringen kunnen ophalen, en dat ze elkaar zo op een andere manier leren kennen.

Kansen om deel te blijven nemen

Georganiseerde activiteiten

Mensen met dementie moeten kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Soms gaat het om alledaagse zaken, zoals het uitlaten van de hond of zelf naar de winkel kunnen gaan. Maar er zijn ook georganiseerde activiteiten waaraan personen met dementie moeten kunnen participeren. Van diensten met betrekking tot welzijn en zorg, tot activiteiten die te maken hebben met cultuur en toerisme.

Een goed voorbeeld van zo’n activiteit is ‘Meet me @ Middelheimmuseum’. Het openluchtmuseum in Antwerpen organiseert al enkele jaren rondleidingen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. De Vlaamse Ouderenraad volgde al zo'n rondleiding mee.

Lotgenotencontact

Er zijn tal van warme initiatieven die personen met dementie en hun mantelzorgers ondersteunen om niet in sociaal isolement terecht te komen. Zo bijvoorbeeld Zorgmoatjes. Een initiatief van ouderenvereniging S-Plus, waar vrijwilligers mensen met dementie en hun mantelzorgers uit hun isolement halen, hen fijne momenten laten beleven en het taboe op dementie doorbreken.

Ook de buddywerking Companjong voor mensen met jongdementie is een goed praktijkvoorbeeld. Tijdens praatcafés dementie kunnen lotgenoten elkaar vinden en ervaringen uitwisselen. Meer informatie over Companjong vind je in ons advies ‘Naar aanleiding van het Vlaams dementieplan 2021-2025’. Scroll snel naar pagina 25.

Eigen keuzes maken

Wanneer iemand de diagnose dementie krijgt, wordt er soms vanuit gegaan dat hij of zij vanaf dat moment een afhankelijk persoon is. Maar mensen met dementie blijven in de eerste plaats mensen die, al dan niet met de nodige ondersteuning, eigen keuzes kunnen maken en hun stem kunnen laten horen.

Autonomie aanmoedigen

Om de visie van mensen met dementie zelf mee te nemen in het beleid, maakte de Vlaamse werkgroep van mensen met dementie het manifest ‘hand-in-hand’. In het manifest worden er doelen en ambities geformuleerd om de autonomie van mensen met dementie en hun mantelzorgers te versterken. Diezelfde werkgroep ontwikkelde ook het Sportmanifest. Want beweging blijft ook voor personen met dementie belangrijk. In het manifest vind je zeven concrete tips rond sporten en activiteiten op maat van mensen met dementie en hun naasten.

Recht op ondersteuning

Mensen met dementie en hun mantelzorgers zien soms door de bomen het bos niet meer. Ze weten niet wat mogelijk is, op welke ondersteuning ze recht hebben of bij wie ze terechtkunnen. Een dementieconsulent kan dan een wereld van verschil maken.

Op weg helpen

In de Brugse regio en ook in het Waasland wordt er al sterk ingezet op dementieconsulenten. Foton bijvoorbeeld, is een Regionaal Expertisecentrum Dementie dat mensen met dementie en hun naasten op weg helpt. “Foton geeft mensen de kans om hun verhaal te vertellen, want iedereen kan zijn verhaal kwijt bij de dementieconsulten. Met alle gevoelens en gedachten die daarbij horen”, klinkt het. Hier lees je meer over de thuisbegeleidingsdienst en de dementieconsulenten van het Regionaal Expertisecentrum.

Het verhaal over de dementiecoaches in het Waasland vind je in het nieuw advies over het Vlaams Dementieplan op pagina 21.