Heist-op-den-Berg en Genk verbeteren woonsituatie van ouderen

Wonen
wonen ouderen

Wonen is een basisrecht. Omdat veel mensen graag oud willen worden in hun eigen buurt, is het belangrijk om rekening te houden met de kwaliteit, prijs en het aanbod van woningen. De gemeente Heist-op-den-Berg en de stad Genk doen hun best om daarop in te spelen. En de rol van lokale ouderenraden is hierbij belangrijk! Wij gingen op ontdekkingstocht doorheen hun initiatieven.  

Heist-op-den-Berg 

De ouderen in Heist-op-den-Berg maken een kwart uit van de gemeentepopulatie. Nochtans wonen de meeste senioren in oude, minder goed geïsoleerde en onaangepaste woningen. Maar ook verhuizen is niet altijd de oplossing volgens Roger Oeyen, voorzitter van de Heistse ouderenraad. “Veel appartementen zijn niet rolstoeltoegankelijk”, verklaart Oeyen. “Ze bevatten drempels of hebben geen lift.”  

Naast de ontoegankelijke woningen, is ook de omgeving voor veel ouderen een probleem. “Het openbaar vervoer tussen de deelgemeenten en het centrum is niet goed geregeld. Bovendien zijn de (buurt)winkels in die deelgemeenten aan het verdwijnen. Nochtans is het veel goedkoper, economischer en efficiënter als ouderen in hun eigen woning blijven wonen. Het is dus belangrijk dat woningen goed geïsoleerd zijn en dat er toegankelijk sanitair aanwezig is. Daarnaast moeten noodzakelijke buurtwinkels en ook ontspanningsmogelijkheden voor senioren gegarandeerd blijven”, aldus Oeyen 

Toegankelijk woonproject in het centrum 

Wanneer de kinderen het huis uit zijn en het pensioen in zicht is, zoeken verschillende mensen een nieuwbouwappartement in het centrum. “Ouderen willen alles dicht bij hun woning hebben”, vertelt lid van de ouderenraad Jef Marien. “De gemeente werkt nu aan een nieuw woonproject. Op de vroegere Aldi-site van Heist-op-den-Berg komen er 250 woningen, waarvan ongeveer 200 appartementen. Het terrein ligt op een paar honderd meter van het station en de centrumwinkelstraat van Heist. Hiervoor moet echter nog een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) opgemaakt worden. 

“Wij willen met dit initiatief onze gemeente voorbereiden op de toenemende vergrijzing en stijgende zorgbehoeften van onze bevolking."

Roger Oeyen, voorzitter ouderenraad Heist-op-den-Berg

Wij deden met de ouderenraad tijdens de publieke raadpleging vóór opmaak van het RUP een aantal suggesties aan het gemeentebestuur. We vragen bijvoorbeeld om een aantal betaalbare huurappartementen te voorzien, verduidelijkt Marien. “En we lieten in de stedenbouwkundige voorschriften ook opnemen dat alle appartementen rolstoeltoegankelijk moeten zijn. Er moet dus aandacht worden besteed aan de breedte van de deuren, de circulatie in de woning, de drempels, het toilet en de douche. Zo hopen we dat ouderen, ook als ze minder mobiel worden, met de hulp van thuiszorg veel langer zelfstandig kunnen blijven wonen.” 

“Wij willen met dit initiatief onze gemeente voorbereiden op de toenemende vergrijzing en stijgende zorgbehoeften van onze bevolking. Volgens de bevolkingsprognoses telt onze gemeente in 2035 meer dan 13 000 inwoners ouder dan 65 jaar, waarvan meer dan 4 000  80-plussers, besluit voorzitter Roger Oeyen. 

Genk 

De huidige Genkse woonmodellen voldoen niet altijd aan de noden van de Genkse inwoners. Veel woningen zijn niet aangepast aan de behoeften van ouderen. Dat bevestigt ook voorzitster van de Genkse ouderenraad Jo Scheepers. “Uit onderzoek blijkt dat 75% van de woningen te veel drempels heeft voor mensen met een zorgbehoefte”, verklaart Scheepers. “De hoge huurprijzen van nieuwe flats zijn bovendien niet interessant voor mensen met maar één inkomen. Gemeenschappelijk wonen kan hierop een antwoord bieden, maar voorlopig is onbekend nog onbemind: senioren verkiezen de gekende woonvormen zoals een appartement of een assistentiewoning, boven nieuwe woonvormen zoals een cohousingproject.” 

"Gemeenschappelijk wonen kan hierop een antwoord bieden, maar voorlopig is onbekend nog onbemind."

Jo Scheepers, voorzitster Genkse ouderenraad

Cohousingproject 

Om de woonbehoeftes te achterhalen, werd het ‘Oost West, Thuis Best’ project opgericht. Daarvoor werkten tachtig 50-plussers en vijftig studenten van de Faculteit Architectuur van UHasselt samen. VormingPlus en de Dienst Sociaal Welzijn ondersteunden het project. “Samen onderzochten we hoe je van een huis een thuis maakt, en ook welke woonvormen er bestaan”, vertelt Scheepers. “Op basis van die resultaten formuleerden we een advies voor het stadsbestuur. Het omvat hoe ouderen tegen 2030 willen wonen. Vooral een betaalbare woning op maat in een groene woonwijk met veel sociaal contact en voldoende buurtwinkels is voor hen interessant.”

Hoewel het grootste deel van de bevolking niet klaar is voor onbekende woonvormen, is Betty Peeters ervan overtuigd dat gemeenschappelijk wonen de toekomst is. “Samen met enkele vrienden ben ik een cohousingproject gestart”, vertelt Peeters. “Dankzij de stad hebben we een perceel kunnen aankopen waar het project uitgevoerd zal worden. We mogen er een gebouw plaatsen met een tiental units. Elke unit heeft een eigen living, keuken, slaapkamer, badkamer en berging. Naast die private ruimtes, zijn er ook enkele gemeenschappelijke ruimtes. Zo is er een gemeenschappelijke hobbykamer, wasplaats, logeerkamer, ontmoetingsruimte, tuin en berging voorzien. Wie hier wil wonen, moet ervoor openstaan om zorg te dragen voor elkaar. Met de kandidaat-bewoners besteden we dan ook veel aandacht aan groepsvorming.” 

"Wie hier wil wonen, moet ervoor openstaan om zorg te dragen voor elkaar. Met de kandidaat-bewoners besteden we dan ook veel aandacht aan groepsvorming.” 

Betty Peeters, opstarter cohousingproject

Steun van de stad 

“Momenteel zijn er al zes van de tien units besproken. Veel ouderen staan nog niet open voor een dergelijk woonproject”, verklaart Peeters. “Cohousing is een beetje minder ‘ik’ en een beetje meer ‘wij’. Nochtans is volgens mij de kans op levenslang alleen wonen, groter dankzij dit project. In de buurt van dit perceel heb je ook alle voorzieningen: apotheken, warenhuizen, kappers, bakkers, openbaar vervoer en noem maar op. Het perceel ligt in het centrum én heeft een grote, groene tuin. Via huiswerk- of studiebegeleiding hopen we ook de buurt bij dit project te betrekken.” 

"De samenwerking met de stad verloopt vlot en onze adviezen worden serieus genomen. We zijn op de goede weg.” 

Jo Scheepers, voorzitster Genkse ouderenraad

Wie in dit project wil wonen, moet wel nog even geduld hebben. Het voorontwerp van het gebouw is klaar, maar de bouw zelf zal vermoedelijk pas eind 2021 starten. De enthousiastelingen hopen tegen eind 2022 in het gebouw te wonen. “De stad staat ervoor open om nieuwe woonprojecten aan te gaan, maar er is nog veel werk aan de winkel”, besluit Scheepers. “Bij ons Oost West, Thuis Best project hebben we veel steun gekregen, en ook dit cohousingproject wordt met open armen ontvangen. De samenwerking met de stad verloopt vlot en onze adviezen worden serieus genomen. We zijn op de goede weg.” 

Wil jouw ouderenraad ook graag zijn steentje bijdragen aan de woonsituatie van ouderen in je gemeente? Vraag dan via je RPO of regionale afdeling van je vereniging de vorming ‘een sterk lokaal woonbeleid’ van Vlaamse Ouderenraad • Lokaal aan.