© Thuis in Gavere
Zo’n drie jaar geleden richtten de gemeente en het OCMW Gavere het initiatief Thuis in Gavere op. Het doel? Ouderen zolang mogelijk in hun eigen omgeving laten wonen en ervoor zorgen dat ze daarbij nog voldoende mogelijkheden tot sociaal contact hebben. Want hoewel er al heel wat diensten zijn die daarop inspelen, merkte de gemeente Gavere dat er veel noden onbeantwoord bleven.
Deelnemen aan het gemeenschapsleven
Ouderen zelf laten nadenken over hun noden en vragen, en hen ook zelf op zoek laten gaan naar antwoorden. Dat is volgens Tanja Eeckhout, schepen van Senioren in Gavere, dé oplossing om ouderen te betrekken en betekenisvolle activiteiten aan te bieden. “Ouderen een kwaliteitsvol leven geven, waarin ze ook voldoende sociale contacten hebben, is al langer een prioriteit in Gavere”, legt Eeckhout uit. “Tijdens de vorige legislatuur hebben we dan ook beleidsdoelstellingen opgesteld om kwetsbare ouderen te ondersteunen en hen te laten deelnemen aan het gemeenschapsleven. Service design als methodiek heeft ons daarin geholpen, want het doel van service design is om je idee aan te passen aan de behoeften van je doelgroep. Zo zijn de projecten die gelanceerd worden zeker gebruiksvriendelijk en relevant voor de ouderen.”
Om tot die manier van denken te komen, werd de gemeente begeleid door Kwadraet en Twisted Studio en ze kreeg een financiële ondersteuning van de Koning Boudewijnstichting. Via gesprekken met onder andere bewoners van woonzorgcentra, mensen uit de ouderenraad, OCMW ’s, alleenstaanden, thuiswonende ouderen, mantelzorgers en lokale dienstencentra verdiepte de gemeente zich in de noden en vragen. “We wilden zowel ouderen als professionals aan het woord laten”, vertelt Eeckhout. “Uit al die gesprekken hebben we verschillende conclusies getrokken. Eén daarvan is dat ouderen zelf nog graag het heft in eigen handen nemen, maar ze dat niet altijd mogen. Ook ouderen beslissen zelf graag wat ze doen, en kunnen ook nog iets betekenen voor de samenleving. Dat wordt vaak vergeten.”
"De drempels bij de realisatie van sommige projecten zetten ons aan om verder na te denken over nieuwe of vervolgprojecten."
Tanja Eeckhout, schepen van Senioren in Gavere
Zes projecten als resultaat
Op basis van alle gesprekken, zijn er zes projecten ontstaan binnen Thuis in Gavere. Een praatcafé. Een agenda, waar alle activiteiten van ouderenverenigingen, lokale dienstencentra en assistentiewoningen worden gebundeld. Een sociale zorgkaart, een variant op een centraal infopunt waar ouderen onder andere contactgegevens van zorgverstrekkers vinden. Een collectieve dorpstuin, waar de buurt elkaar leert kennen. Radio GaGavere, een verbindende dorpsradio voor en door dorpsgenoten tijdens het dorpsfeest. En een matchbox voor vrijwilligers, waar kandidaat-vrijwilligers gekoppeld kunnen worden aan dienst, instelling of individu. “De uitwerking van elk van deze projecten was telkens een uitdaging”, legt Eeckhout uit. “De drempels bij de realisatie van sommige projecten zetten ons aan om verder na te denken over nieuwe of vervolgprojecten. Zo startten we reeds een platformdesignproject op en zijn we momenteel een plan van aanpak voor de mantelzorg aan het uitwerken.”
“Er zijn ook enkele kleinere projecten opgestart”, gaat Eeckhout verder. “Tijdens de coronapandemie werd Radio GaGavere opnieuw actief: mensen uit de buurt schreven gedichten op ramen en er werden raamtekeningen gemaakt. En toen bewoners van woonzorgcentra geen bezoek mochten ontvangen, werden gesprekken met hen aangegaan via video, zodat ze in contact bleven staan met de buitenwereld. Er werd ook een kaartjesketting opgestart: mensen stuurden kaartjes met warme wensen door naar buren, vrienden en familieleden.”
"Wat Thuis in Gavere ons vooral geleerd heeft? Denk samen met, niet in de plaats van."
Tanja Eeckhout, schepen van Senioren in Gavere
Thuis in Gavere zet aan tot participatie
“Wat Thuis in Gavere ons vooral geleerd heeft? Denk samen met, niet in de plaats van”, vertelt Eeckhout. “En spreek naast ouderen ook andere betrokken organisaties aan. Zo heeft ook de ouderenraad van Gavere verschillende projecten gesteund.” De gemeente zet bovendien niet enkel in op projecten met ouderen voor ouderen, ook andere generaties werken mee. “Soms wordt er een school betrokken bij een project”, knikt Eeckhout. “Leerlingen van een lagere school bezoeken bijvoorbeeld af en toe ouderen in een woonzorgcentra. Sommige kinderen en ouderen krijgen daardoor echt een vriendschapsrelatie.”
Sinds het initiatief Thuis in Gavere opgestart is, zijn er meer ouderen die deelnemen aan activiteiten in de gemeente. Ouderen vinden elkaar sneller, en hebben dankzij Thuis in Gavere meer zicht op wat er te doen is in de buurt. “Ze trekken elkaar mee”, bevestigt Eeckhout. “De drempels die sommigen ervaren, worden weggehaald door ouderen die wel al geregeld deelnemen aan activiteiten of actief zijn. Er is ook meer mond-tot-mondreclame, en onze activiteitenkalenders hangen op in de huiskamers van ouderen. Het is leuk om te zien dat die effectief gebruikt worden. ”
Eenzaamheid is een uitdaging die de laatste jaren steeds sterker in de kijker stond, ook op politiek vlak. Intussen heeft het thema niet ingeboet aan belang. Integendeel, de coronacrisis plaatste eenzaamheid hoger dan ooit tevoren op de maatschappelijke agenda.
De Vlaamse Regering maakt nu een prioriteit van de strijd tegen eenzaamheid via een Vlaams Eenzaamheidsplan mét doelstellingenkader en acties. In een nieuw advies neemt de Vlaamse Ouderenraad het doelstellingenkader kritisch onder de loep en reikt concrete actiepunten aan.
© Thuis in Gavere
© Thuis in Gavere
