Vervoer op maat

Mobiliteit & toegankelijkheid
Vrouw in rolstoel kijkt op kaart, man duwt rolstoel

Het decreet Basisbereikbaarheid is gericht op het bereikbaar maken van belangrijke plaatsen als handelscentra, scholen en ziekenhuizen. Dat betekent dat het openbaar vervoer gericht ingezet zal worden en niet elke Vlaamse weg zal kruisen. Wanneer je een individuele mobiliteitsvraag hebt, bijvoorbeeld omdat je minder mobiel bent, zal je beroep moeten doen op vervoer op maat.

Wat is vervoer op maat?

Vervoer op maat is de onderste vervoerslaag. Het is de vervoerslaag die inspeelt op de specifieke individuele mobiliteitsvragen van personen die geen toegang hebben tot de andere vervoerslagen omdat ze bijvoorbeeld minder mobiel zijn, afgelegen wonen of op onpopulaire tijdstippen wensen te reizen.

De noemer ‘vervoer op maat’ dekt een grote lading. Het huidige aanbod van de diensten aangepast vervoer zal in het vervoer op maat geïntegreerd worden, maar daar stopt het niet. Ook de lokale buurtbus, collectieve taxi’s, deelfietsen en -auto’s, … maken deel uit van het vervoer op maat. Het aanbod kan vraaggestuurd zijn, of net bestaan uit vaste verbindingen met een vaste dienstregeling. Het kan gaan om verplaatsingen van halte tot halte, maar evengoed om verplaatsingen van deur tot deur. Wat het doelpubliek betreft kan het zowel gaan om grote groepen als om individuen en zowel om de gewone gebruiker als om gebruikers die tot een bepaalde doelgroep (minder mobiel, ouderen, …) behoren.

Een coördinerende rol voor de vervoerregioraad

Vandaag bestaan er al heel wat initiatieven die onder de noemer vervoer op maat passen, maar het aanbod is vaak versnipperd en lokaal ingebed. Aangezien het nieuwe decreet Basisbereikbaarheid een belangrijke rol voorziet voor het vervoer op maat, moeten de initiatieven beter gecoördineerd worden.

Hierin speelt de vervoerregioraad een belangrijke rol. Deze raad bepaalt immers het aanbod van het vervoer op maat in de regio, rekening houdend met de beschikbare middelen. De vervoerregioraad moet er voor zorgen dat dit aanbod inspeelt op de verplaatsingsnoden en aansluit bij de overige vervoerslagen. De vervoerregioraad zal dus bepalen of je kunt rekenen op belbussen, gebruik kunt maken van taxicheques of fietsen en auto’s zal moeten delen met je buren.

Waar de Vlaamse regering het tariefbeleid voor het kernnet en het aanvullend net bepaalt, zijn het de vervoerregioraden die verantwoordelijk zijn voor het tariefbeleid voor het vervoer op maat. Naast het aanbod, zullen dus ook de tarieven verschillen naargelang de vervoerregio waarin je je bevindt. De vervoerregioraad speelt zo een bepalende rol wat betreft het vervoer op maat. Zij bepalen hoeveel budget er voorzien wordt voor het vervoer op maat en welk aandeel van de kostprijs de gebruiker zelf zal moeten betalen. 

Een uitvoerende rol voor de mobiliteitscentrale

Wanneer je minder mobiel bent en beroep wil doen op vervoer op maat ben je afhankelijk van het aanbod dat voorzien wordt door de vervoerregioraad. Hoeveel je zal moeten betalen voor dat aanbod, wordt ook bepaald door de vervoerregioraad. Met je concrete vervoersvragen zal je je echter moeten richten naar de mobiliteitscentrale. Deze centrale zal je verplaatsing plannen, boeken en factureren.

Aangezien er een groeitraject voorzien is voor de uitbouw van de mobiliteitscentrale, zal je er nog niet meteen met al je vervoersvragen terecht kunnen. Na verloop van tijd zou deze centrale echter wel hét aanspreekpunt moeten worden voor individuele mobiliteitsvragen.