Seniornet Vlaanderen is een onafhankelijke vzw die samen met gepensioneerde vrijwilligers lessen geeft aan ouderen over de computer, tablet en smartphone. “Want de digitale sneltrein kan ons leven verrijken, alleen weten veel ouderen niet hoe”, klinkt het bij de voorzitter van Seniornet Vlaanderen Willy Wellens.
Hoe worden de lessen en workshops door Seniornet georganiseerd?
Willy Wellens, voorzitter: “Momenteel hebben we 37 lesgevers, verdeeld over de vijf Vlaamse provincies. De lesgevers zijn vrijwilligers en ze stellen zelf hun lesmateriaal samen. De vzw heeft geen eigen leslokaal, we geven onze lessen altijd ter plaatse bij de aanvrager. We rekenen dus op gemeentes, OCMW’s, lokale dienstencentra, bibliotheken, ouderenadviesraden en –verenigingen om lessen aan te vragen en te organiseren. Zij regelen dan een locatie met WiFi en zoeken geïnteresseerden om de aangevraagde les bij te wonen.”
“De meest gevraagde lesonderwerpen zijn zaken als leren werken met de smartphone, WhatsApp, Windows 10, veiligheid en privacy en online bankieren. Per jaar geven we zo’n 1000 lessen, verspreid over alle Vlaamse regio’s.”
Welke soorten lessen bieden jullie aan?
Noël Yperman, secretaris: “We bieden workshops, lessenreeksen, webinars en voordrachten aan. Een workshop is meestal een sessie van drie uur, eenmalig. Tijdens zo’n sessie gaan we in op een specifiek thema of een specifieke activiteit. Een lessenreeks gaat in op het gebruik van toestellen en toepassingen. Tijdens die lessen zetten we in op ‘doe-activiteiten’. Een reeks bevat meestal vijf lessen van drie uur. Tijdens een voordracht lichten we een onderwerp toe en luisteren de deelnemers vooral. Een voordracht behandelt thema’s als ‘de cloud’, of ‘phishing mails’. Daar kunnen deelnemers dan actief mee aan de slag gaan.”
Willy Messiaen, regioverantwoordelijke West-Vlaanderen: “Tijdens de pandemie ben ik gestart met het geven van webinars. In totaal heb ik zo’n 50 webinars gegeven, die gingen vooral met de tool Praatbox. Een hulpmiddel waarmee je gratis kan videobellen. Ik gaf die lessen toen vooral aan lokale ouderenraden en ouderenverenigingen, ik toonde hen hoe ze online nog contact konden hebben met hun leden. De drempel voor ouderenraden en verenigingen om digitaal te vergaderen was groot, maar ik hoorde van veel mensen dat het uiteindelijk, nadat ze mijn webinar hadden meegevolgd, toch lukte.”
De drempel voor ouderenraden en verenigingen om digitaal te vergaderen tijdens de pandemie was groot. Maar toch lukte het uiteindelijk.
Willy Messiaen, regioverantwoordelijke Seniornet
Yperman: “De lessen die we geven zijn erg gevarieerd. We behandelen basisonderwerpen zoals leren werken met je toestel. Maar er gaan ook lessen over het uitstippelen van fiets- en wandelroutes met je computer en smartphone, en we hebben een workshop over WhatsApp, itsme en eBox. Ook thema’s als (ver)kopen op het internet en muziek afspelen via je smartphone komen aan bod. Net zoals Payconiq, online bankieren en phishing mails.”
Messiaen: “Onze lessen zijn soms erg specifiek. Tijdens de pandemie maakte ik bijvoorbeeld een les over het spelen van gezelschapsspelletjes via je smartphone, tablet of computer.”
Komen de lesgevers met elkaar in contact?
Maria Jennes, ondervoorzitter en regioverantwoordelijke provincie Antwerpen: “Twee à drie keer per jaar plannen we een onlinevergadering met alle lesgevers. Dan leggen we elkaar nieuwe tools uit, en nieuwe digitale ontwikkelingen. De regio’s komen meerdere keren per jaar samen. Terwijl ze genieten van een drankje delen ze ervaringen met elkaar.”
Messiaen: “Elke lesgever stelt eigen lessen op, maar we delen onze presentaties vaak wel met elkaar. Bovendien volgen vrijwilligers soms lessen bij van een andere lesgever, om inspiratie op te doen over het thema.”
Hoe leren organisaties en gemeentes jullie kennen?
Wellens: “Seniornet Vlaanderen bestaat al meer dan twintig jaar. Velen kennen ons dus. Maar we spreken bibliotheken en dienstencentra bijvoorbeeld ook persoonlijk aan. We stellen ons aanbod voor en leggen hen uit wat we voor hen kunnen betekenen.”
Messiaen: “De moeilijkste groep om te bereiken? De ouderenverenigingen. Ze hebben veelal een eigen programma, of zetten in op activiteiten zoals wandel- en fietstochten. Maar ik hoop dat we hen binnenkort beter kunnen bereiken. We zouden graag hun leden ook informeren.”
Waarom vinden jullie het belangrijk dat ouderen digitale lessen krijgen?
Wellens: “Ouderen worden simpelweg verplicht om digitaal mee te zijn. Probeer maar eens een overschrijving te doen als 80-jarige, als er in je buurt geen fysiek loket meer is. En als je parkeert, moet je via een app betalen. De overheid verwacht dan weer dat we onze belastingbrief online controleren. Ook ziekenfondsen sturen documenten digitaal door. En een afspraak maken bij de dokter via de telefoon? Dat kan zelden nog. De maatschappij verwacht van elke burger dat hij digitaal actief is.”
De maatschappij verwacht van elke burger dat hij digitaal actief is.
Willy Wellens, voorzitter Seniornet
Messiaen: “De meerwaarde van onze workshops en lessen is ook dat we ouderen actief zaken laten uitproberen. We geven een basis uitleg over WhatsApp, maar laten ouderen nadien ook zelf berichten sturen en videobellen via de app. Zo gaan ze niet enkel naar huis met kennis, maar ook met de gepaste vaardigheden. Ik geef hen bovendien ook huiswerk mee. Ik heb gewerkt als leerkracht, beroepsmisvorming dus, denk ik (lacht). Het huiswerk zorgt ervoor dat ze ook tussen de lessen door met hun toestel bezig te zijn.”
Op welke drempels botst Seniornet vooral?
Jennes: “We vinden te weinig lesgevers. Lesgevers die ouder worden, stoppen vaak met vrijwilligerswerk. Maar 60-plussers vinden die zich willen aansluiten bij onze poule vrijwilligers is niet evident. De reden? Ze zien het niet zitten om een langdurig engagement aan te gaan. Ons werk is ook niet elke week hetzelfde. Sommige weken geven we elke week een les, op andere momenten moeten we een tijdlang geen workshops geven. Ook dat vinden vrijwilligers moeilijk.”
60-plussers vinden die zich willen aansluiten bij onze poule vrijwilligers is niet evident.
Maria Jennes, ondervoorzitter Seniornet
Messiaen: “Een tweede struikelblok is dat een groep deelnemers vaak erg gemengd is. Wanneer er twaalf mensen deelnemen aan een les over WhatsApp, weten vijf mensen bijvoorbeeld niet eens hoe Wifi werkt, vier mensen hebben de app niet op hun smartphone staan, en drie deelnemers kennen WhatsApp al vrij goed, maar willen meer in detail bijleren. Ervoor zorgen dat alle twaalf die mensen tevreden naar huis gaan, is niet evident.”
Jennes: “Ook elk toestel is anders. Sommige deelnemers hebben een nieuw Androidtoestel, anderen hebben een oud toestel overgenomen van hun (klein)kinderen. En ook elk merk werkt op een andere manier.”
Messiaen: “Wanneer een gemeente, dienstencentrum, OCMW of andere organisatie een aanvraag doet, moet die zelf een publiek vinden dat de workshop komt bijwonen. En dat blijkt voor veel aanvragers een moeilijkheid. Wanneer een aanvrager communiceert via Facebook over de sessies bijvoorbeeld, bereikt die maar een beperkte doelgroep. Aanvragers moeten dus harder inzetten op het bereiken van de doelgroep, en via verschillende kanalen communiceren. Zowel online als fysiek. Alleen zo is iedereen op de hoogte en wonen er veel geïnteresseerden de sessie bij. Dat we altijd afhankelijk zijn van een aanvrager, is voor ons ook een moeilijkheid. Sinds kort geven we aanvragers een inleidende tekst mee over de workshop die ze hebben aangevraagd. Die tekst kunnen ze dan verspreiden via hun kanalen.”
Meer weten over de lessen van Seniornet? Surf dan naar www.snvl.be.
